Waarom Word Je Soms Ziek Na Het Surfen? De 7 Oorzaken van Verkoudheid en Ziektes Door Zeewater (2025)

TL;DR - Snel Antwoord

Verkoudheid na het surfen wordt veroorzaakt door: 

• zeewater in je neusholtes met bacteriën/virussen, allergische reacties op stoffen in zeewater
• vervuiling door afvalwater na regenval
• chemische vervuiling (PFAS, pesticiden, microplastics)
• klimaatverandering die bacteriegroei bevordert
• Oplossing: spoel altijd grondig met schoon water na elke sessie, vooral je neus, oren en keel

De Surfbuddha kreeg al een paar keer de vraag binnen hoe het komt dat we na het surfen vaak verkouden zijn. Iedereen herkent wel het gevoel dat je soms uren na een surfsessie plotseling merkt dat er water uit je neus begint te lopen.

Dat is vaak zeewater dat zich in je neusholte heeft verstopt na een aantal duckdives of heftige wipeouts. Niets ergs, ware het niet dat sommige mensen daarna vaak last krijgen van een lopende neus, jeuk en hoofdpijn. Een beetje gelijkaardig aan reacties die optreden bij hooikoorts.

Hoe komt dit nu eigenlijk? In 2025 zijn er helaas nog meer redenen waarom surfers ziek kunnen worden van zeewater. Laten we de 7 hoofdoorzaken doornemen:

1. Allergische reactie

Zeewater bestaat uit stoffen die niet lichaamseigen zijn, dus zoals bij alle andere allergieën kan je lichaam ook allergische reacties vertonen door veelvuldig in contact te komen met zeewater. Hier is niet zoveel aan te doen en als de reacties niet te hevig zijn, zul je er gewoon mee moeten leren leven of anti-allergie geneesmiddelen slikken.

2. Bacteriën

Zeewater zit vol levende organismen zoals krablarven, diatomeeën, viseitjes, dierlijk plankton, allerhande kleine wormpjes... en dus ook bacteriën. Je merkt dit bijvoorbeeld het best aan de stank als je je surfbotjes niet goed uitgespoeld hebt. Dit zijn de bacteriën die een feestje aan het bouwen zijn in het zeewater dat achtergebleven is.

Net zoals de donkere en natte binnenkant van je surfbotjes is je neusholte ook een ideale partyplek voor deze bacteriën. Als het zeewater er na een paar uur nog niet weg is, dan krijgen de bacteriën vrij spel om te kweken en kan je een ontstekingsreactie krijgen en ziek worden. Als het niet verzorgd wordt kan er een prop van bacteriën, snot en etter ontstaan.

Swimmers Itch en Wetsuit Rash: een andere typische zwemmersziekte is een samenhang tussen een bacteriële infectie en een allergische reactie daarop. Je merkt het vaak op plekken waar je wetsuit of zwembroek tegen je huid heeft gezeten en de zogenaamde "rash" ontstaat.

Die rode huid kan dan door bacteriën beginnen onsteken en zo ontstaat er een allergische ontstekingsreactie, "Swimmers Itch". Deze ontstekingsreactie komt meestal enkel voor bij zwemmen in meren en stilstaand water omdat het zou gelinkt zijn aan de bacteriën van slakken en eendenpoep.

3. Virussen

Naast bacteriën, kunnen er zich ook virussen schuilhouden in het zeewater. Virussen zijn een belangrijke oorzaak van zwemmer-gerelateerde ziekten. Ze zijn o.a. verantwoordelijk voor veel gevallen van gastro-enteritis, hepatitis, ziekte van de luchtwegen en oor-, keel- en neusinfecties.

Door klimaatverandering worden deze virale infecties steeds problematischer, omdat warmere zeetemperaturen de overleving van virussen verbeteren.

4. Afvalwater

Het zeewater is niet altijd even proper. We merken dat vooral bij sessies na een hevig onweer of regenval. Dan stinkt de Noordzee vaak. Meestal komt dit omdat afvalwater en rioleringen dan direct uitmonden in de zee. De sluizen of riooloverstorten worden opengezet zonder dat het water eerst nog naar de waterzuivering gaat. Op sommige plekken langs de kust komt dit water snel uit in zee, zoals bij de Havens of bij Scheveningen, Katwijk en Wijk aan zee. Het zeewater zit dan vol met "kak" en "pis" bacteriën om het even met mooie woorden te zeggen.

Tijdens zo'n sessies loop je natuurlijk een groter risico om een bacteriële infectie op te lopen. Meestal is de boosdoener dan de E. Coli bacterie en heb je naast hoofdpijn en koorts ook vaak diarree, buikpijn en moet je braken.

De Surfrider Foundation, samen met vele andere plaatselijke, gemeentelijke en nationale gezondheidsafdelingen adviseert het publiek altijd om nooit binnen de 72 uur na een hevige regen te zwemmen of te surfen in de zee of de oceaan.

UPDATE Augustus 2025: Het waterkwaliteitsteam is de afgelopen tijd druk bezig geweest… en deze maand gaan we live! Met nieuwe testkits meten we vanaf nu de aanwezigheid van E. coli (de poepbacterie 💩) op verschillende plekken langs de Nederlandse kust. 

En er is meer goed nieuws: we bundelen onze krachten met @goedegolven – dé plek voor surfvoorspellingen in NL & BE. Binnenkort vind je onze waterkwaliteitsdata terug in hun surfupdates. 💧🌊

Check altijd even de Facebook van Surfrider Foundation Holland voor de laatste updates!

5. (Chemische) Vervuiling

Omdat al het water naar zee stroomt, ook dat van de landbouwgebieden, bevat de zee ook pesticiden en chemische stoffen. Onderzoek wees ook al uit dat zeeën en oceanen vol zitten met PFAS en microplastics, zelfs tot in de kleinste organismen.

Plastics bestaan er in verschillende vormen, geuren en kleuren en ze worden over de jaren heen afgebroken tot een kankerverwekkende mix van Phthalaten, Methyl Mercury, DDT, PBDE, PCB, Bisphenol A, Styrenen, PHA,... Dan vergeten we nog de schepen die "af en toe" allerlei afval en olie in open zee lozen.

6. NIEUW 2025: PFAS-Vervuiling in Zeewater en Zeeschuim

Een van de meest verontrustende ontwikkelingen van de laatste jaren is de toenemende aanwezigheid van PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) in ons zeewater. Zeeschuim langs de Nederlandse kust bevat PFAS, zo blijkt uit recente metingen door provincies Zeeland, Noord- en Zuid-Holland.

PFAS zijn door mensen gemaakte chemische stoffen die niet natuurlijk afbreken in het milieu of het menselijk lichaam. Ze worden vaak "forever chemicals" genoemd omdat ze permanent in ons systeem blijven. Seaspray voegt ongeveer 30 procent meer PFAS toe aan het duinwater, wat betekent dat surfers en zwemmers extra blootstelling krijgen door het opspattende zeewater.

Gezondheidsrisico's van PFAS

PFAS kunnen een risico vormen voor de gezondheid van mensen, dieren en planten. Deze stoffen zijn gelinkt aan verschillende gezondheidsklachten zoals:

• Verzwakt immuunsysteem
• Verhoogd risico op kanker
• Lever- en nierproblemen
• Hormonale verstoringen
• Verhoogde kans op infecties (wat verklaart waarom je vaker ziek wordt na surfen)

7. NIEUW 2025: Klimaatverandering en Nieuwe Ziekteverwekkers

Omdat zomers in de toekomst steeds warmer worden door klimaatverandering, kan het risico op ziekte door zwemmen in oppervlaktewater toenemen. Warmere zeetemperaturen creëren ideale omstandigheden voor:

Tropische Parasieten

Oorzaak is de klimaatverandering waardoor zoetwaterslakken, die de parasiet overdragen, kunnen overleven in verschillende Zuid-Europese landen. Hoewel dit voornamelijk zoetwater betreft, migreren deze parasieten ook naar kustgebieden.

Verhoogde Bacteriegroei

Warmere zeetemperaturen bevorderen de groei van schadelijke bacteriën zoals Vibrio-soorten, die ernstige huid- en darminfecties kunnen veroorzaken.

Giftige Algenbloeien

Klimaatverandering veroorzaakt vaker en intensere giftige algenbloeien in zeewater, die ademhalingsproblemen en huidirritaties kunnen veroorzaken bij surfers.

Dat we soms een allergische reactie vertonen na veelvuldig surfen in zeewater is eigenlijk geen verrassing meer...

Wat Kunnen Surfers Doen? Preventie en Behandeling:

Belangrijkste is dat je na elke surfsessie alles zoveel mogelijk wegspoelt met proper kraantjeswater. Je kan onder de douche best ook je neusholtes, oorholtes en je mond/keel ook even spoelen/gorgelen om zeker te zijn dat er geen zeewater achterblijft. Best kan je dit doen met warm water zodat alles even uitzet en het zeewater gemakkelijk uit de holtes weg kan.

Extra Voorzorgsmaatregelen:

• Check weerberichten: Surf niet binnen 72 uur na hevige regenval
• Vermijd zeeschuim: Door PFAS-vervuiling is zeeschuim extra gevaarlijk geworden
• Monitor watertemperatuur: Extreem warme periodes verhogen het infectierisico
• Gebruik zoutwater neusspoeling: Na elke sessie je neus spoelen met steriele zoutoplossing
• Check je wetsuit en surfbotjes: Zorg dat je wetsuit proper en droog is om bacteriegroei te voorkomen

Wanneer Naar De Dokter?

Als je vaak na het surfen een loopneus hebt en allergische reacties zoals bij hooikoorts, dan ben je waarschijnlijk allergisch aan stoffen in het zeewater. Heb je echter sporadisch eens een verkoudheid na het surfen, dan kan het zijn dat je een bacteriële infectie hebt opgelopen.

Blijven de symptomen aanslepen of worden ze erger, dan is het aangeraden om je dokter een bezoekje te brengen. Zeker bij symptomen zoals:

• Koorts boven 38.5°C
• Aanhoudende diarree
• Ernstige huiduitslag
• Ademhalingsproblemen
• Oor- of neusinfecties die niet genezen

Rapporteer Ziektes Na Het Surfen

Voor Nederland kun je klachten melden bij de GGD of provinciale meetnetwerken die de waterkwaliteit monitoren. Voor België via de website van Vlaanderen. Meer info: www.kwaliteitzwemwater.be en 

www.zwemwater.nl

Samengevat:

Als je vaak na het surfen een loopneus hebt en allergische reacties zoals bij hooikoorts, dan ben je waarschijnlijk allergisch aan stoffen in het zeewater. Heb je echter sporadisch eens een verkoudheid na het surfen, dan kan het zijn dat je een bacteriële infectie hebt opgelopen. Blijven de symptomen aanslepen dan is het aangeraden om je dokter een bezoekje te brengen.

Als je ziek bent geworden na een surfsessie dan kan je dit ook posten op deze Ocean Illness Heatmap. Dit is een community vooral rond de kusten van Amerika om in kaart te brengen rond welke periodes mensen ziek worden na een sessie in de zee.

Meer info op Beachapedia.org en Health.Belgium.be en ASM.org