Oplossing: spoel altijd grondig met schoon water na elke sessie, vooral je neus, oren en keel
De Surfbuddha kreeg al een paar keer de vraag binnen hoe het komt dat we na het surfen vaak verkouden zijn. Iedereen herkent wel het gevoel dat je soms uren na een surfsessie plotseling merkt dat er water uit je neus begint te lopen.
Dat is vaak zeewater dat zich in je neusholte heeft verstopt na een aantal duckdives of heftige wipeouts. Niets ergs, ware het niet dat sommige mensen daarna vaak last krijgen van een lopende neus, jeuk en hoofdpijn. Een beetje gelijkaardig aan reacties die optreden bij hooikoorts.
Hoe komt dit nu eigenlijk? In 2025 zijn er helaas nog meer redenen waarom surfers ziek kunnen worden van zeewater. Laten we de 7 hoofdoorzaken doornemen:
Symptomen: felle pijn, zwelling, wondjes op een rij
Wat doen?: heet water (40 °C), spoelen, stekels verwijderen, arts raadplegen
Preventie: draag waterschoenen, kijk uit op zandbanken
Actueel in zomer 2025: 7x meer meldingen o.a. in Bredene & Oostduinkerke
Samen met de opwarming van de aarde wordt ook het zeewater warmer en dat trekt andere diersoorten aan zoals o.a. de Pieterman. De Surfbuddha kreeg deze zomer [2013] meer verhalen te horen van surfers en zwemmers die gestoken werden door een Pieterman. UPDATE 2025: In juli 2025 merken we een opmerkelijke toename van de giftige kleine pieterman aan de Vlaamse kust. Strandobservaties van het VLIZ tonen een 7‑voudige stijging in aantallen vergeleken met vorig jaar! 🤯
1. Wat is een Pieterman en wat doe je het best als je gestoken bent?
De Kleine Pieterman "Echiichthys Vipera" is een kleine vis die in z'n rugvin zo'n 5 tot 6 stekels of vinstralen heeft. Deze staan in verbinding met een gifklier die het gif door deze stralen kan stuwen bij gevaar zoals bijvoorbeeld als je per ongeluk op zo'n visje trapt. Pietermannen behoren tot de giftigste dieren van Europa.
Pietermannen komen vooral voor in het oostelijke deel van de Atlantische Oceaan, de Noordzee en de Middellandse Zee. Ze graven zich in in het zand in ondiep water, loerend op prooivissen. Een steek van een pieterman is voor een mens in het algemeen niet dodelijk, maar wel zeer pijnlijk. Indien de steek niet snel wordt behandeld kan deze pijn zelfs maanden aanhouden.
2. Hoe behandel je het best een steek van een Pieterman?
Spoel krachtig met (zee)water zoveel mogelijk gif uit de wondjes
De pijn vermindert door onderdompeling of douchen in zo heet mogelijk water. Het gif van de pieterman bestaat namelijk uit eiwitten die bij temperaturen boven 40 graden Celsius instabiel zijn en snel afgebroken worden
Verwijder eventuele reststekels met een pincet
Raadpleeg een arts of strandhulppost
Direct 112 (laten) bellen bij acute en ernstige ziektebeelden als hartritmestoornissen, shock en bewustzijnsverlies
3. Hoe weet je zeker of je gestoken bent door een Pieterman?
De prik van een Pieterman is herkenbaar aan een aantal wondjes op een rij
Onmiddellijk felle pijn
Zwelling en roodheid rond de steekplek
Het gestoken lichaamsdeel kan soms nauwelijks bewogen worden
Soms: hartklachten, ademhalingsstoornissen en bewusteloosheid
4. Preventietips
Draag watersandalen of -schoenen tijdens pootjebaden
Wees extra voorzichtig in branding en ondiepe wateren
Weet waar de strandreddingsposten zijn
5. Waarom precies nu? 🤔
Warm zeewater (20–22 °C) zet de kleine pieterman aan tot massale verplaatsing richting de kust
In juni–juli 2025 was het dieptewater gemiddeld 2 °C warmer dan zestig jaar geleden, wat deze soort veel meer kansen biedt
6. Cijfers op een rij
7× meer kleine pietermannen dan in dezelfde periode in 2024
Gemiddeld 1 visje per 70 m², oftewel circa 100 visjes per voetbalveld
